W maju 2012 roku we wpisie Jak naprawdę wygląda sytuacja zamków, pałaców i dworów na Dolnym Śląsku pojawiło się liczbowe zestawienie zabytków pokazujące stopień ich zniszczenia i dewastacji oraz liczbę rezydencji po remoncie. Brakowało jednak kilku powiatów co zostało uzupełnione poniżej:



- powiat bolesławiecki - około 20 zamków i pałaców, z czego 8 w ruinie, po remoncie 2

- powiat dzierżoniowski - około 36 zamków i pałaców, z czego 11 w ruinie, po remoncie 4

- powiat górowski - około 32 zamki i pałace, z czego 10 w ruinie, po remoncie 1

- powiat głogowski - około 19 zamków i pałaców, z czego 5 w ruinie, po remoncie 2

- powiat jaworski - około 39 zamków i pałaców, z czego 16 w ruinie, po remoncie 4

- powiat jeleniogórski - około 28 zamków i pałaców, z czego 7 w ruinie, po remoncie 12

- powiat kamiennogórski - około 8 zamków i pałaców, z czego 2 w ruinie, po remoncie 1

- powiat kłodzki - około 46 zamków i pałaców, z czego 24 w ruinie, po remoncie 3

- powiat legnicki - około 36 zamków i pałaców, z czego 8 w ruinie, po remoncie 4

- powiat lubański - około 25 zamków i pałaców, z czego 7 w ruinie, po remoncie 1

- powiat lubiński - około 28 zamków i pałaców, z czego 16 w ruinie, po remoncie 1

- powiat lwówecki - około 26 zamków i pałaców, z czego 14 w ruinie, po remoncie 3

- powiat milicki - około 18 zamków i pałaców, z czego 6 w ruinie, po remoncie 3

- powiat oleśnicki - około 53 zamki i pałace, z czego 13 w ruinie, po remoncie 1

- powiat oławski - około 16 zamków i pałaców, z czego 4 w ruinie, po remoncie 3


- powiat polkowicki - około 30 zamków i pałaców, z czego 13 w ruinie, po remoncie 1

- powiat średzki - około 39 zamków i pałaców, z czego 12 w ruinie, po remoncie 2

- powiat strzeliński - około 42 zamki i pałace, z czego 15 w ruinie, po remoncie 3

- powiat świdnicki - około 62 zamki i pałace, z czego 22 w ruinie, po remoncie 5

- powiat trzebnicki - około 42 zamki i pałace, z czego 8 w ruinie, po remoncie 3

- powiat wałbrzyski - około 10 zamków i pałaców, z czego 5 w ruinie, po remoncie 2


- powiat wołowski - około 33 zamki i pałace, z czego 10 w ruinie, po remoncie 3

- powiat wrocławski - około 76 zamków i pałaców, z czego 24 w ruinie, po remoncie 11

- powiat ząbkowicki - około 29 zamków i pałaców, z czego 12 w ruinie, po remoncie 1

- powiat zgorzelecki - około 24 zamki i pałace, z czego 6 w ruinie, po remoncie 2

- powiat złotoryjski - około 28 zamków i pałaców, z czego 12 w ruinie, po remoncie 3


    Poza województwem dolnośląskim powiaty należące dzisiaj do województwa opolskiego:


- powiat brzeski - około 18 zamków i pałaców, z czego 3 w ruinie, po remoncie 3

- powiat namysłowski - około 28 zamków i pałaców, z czego 12 w ruinie, po remoncie 3

- powiat nyski - około 36 zamków i pałaców, z czego 8 w ruinie, po remoncie 5

Często podnoszą się głosy mówiące, że owszem, w regionie istnieje problem niszczejących zabytków, jednak jest coraz lepiej i coraz więcej się dzieje pozytywnego. Oczywiście, że tak. Trzeba przy tym jednak pamiętać, że ten kij ma dwa końce. Gdy jeden pałac podnosi się z gruzów w medialnym szumie, kilka innych bezpowrotnie ginie w ciszy. Wspaniałe obrazki z Doliny Pałaców koło Jeleniej Góry przesłaniają nam "dolnośląską tragedię", z którą zapoznał się nawet brytyjski następca tronu, a niewielu z nas ją zauważa. Poniżej zestawienie liczbowe pokazujące sytuację w wybranych powiatach. Określenie "po remoncie" oznacza obiekt w którym przeprowadzono renowację od początku do końca, a nie te w których trwa remont lub skończył się kilkanaście lat temu. Odejmując od ogólnej liczby obiekty wyremontowane i te w ruinie pozostają zabytki, które jeszcze się trzymają, ale ich stan jest daleki od doskonałości.


Rzut oka na zestawienie pokazuje że proporcje rozkładają się "sprawiedliwie" w każdym powiecie. Im więcej zabytków, tym więcej ruin i tylko ostatnia liczba - tych zadbanych - jest równa dla wszystkich. Pozytywnie wybija się tylko powiat jeleniogórski i wrocławski. Ten pierwszy to słynna "Dolina Pałaców", drugi ze względu na bliskość Wrocławia i ogromną liczbę obiektów zabytkowych. Negatywnie zaskakuje powiat kłodzki z 24 ruinami, lub lwówecki, gdzie zniszczonych obiektów jest więcej niż ocalałych. Oprócz śmiesznie niskiej liczby pałaców po renowacji zaskakuje na plus liczba ruin. Na pierwszy rzut oka, w naturze, wydaje się że jest ich więcej. Być może dlatego, że w zestawieniu nie zostały uwzględnione obiekty zdewastowane, nadające się jeszcze do użytkowania. Takich jest zdecydowana większość.

Liczbami nie da się pokazać jakości i wartości zabytków. Giną budowle bezcenne.

Możemy łatwo zauważyć że przez ostatni rok niewiele się zmieniło. Nie ma już pałacu w Kozińcu, w szybkim tempie rozpadają się kolejne budowle. Wiele z nich nie dotrwało do naszych czasów co uświadamia dodatkowe zestawienie obiektów wyburzonych:


- powiat bolesławiecki - około 4 rozebranych zamków i pałaców

- powiat dzierżoniowski - około 8 rozebranych zamków i pałaców

- powiat górowski - około 16 rozebranych zamków i pałaców

- powiat głogowski - około 10 rozebranych zamków i pałaców

- powiat jaworski - około 6 rozebranych zamków i pałaców

- powiat jeleniogórski - około 2 rozebranych zamków i pałaców

- powiat kamiennogórski - około 1 rozebranych zamków i pałaców

- powiat kłodzki - około 2 rozebranych zamków i pałaców

- powiat legnicki - około 9 rozebranych zamków i pałaców

- powiat lubański - około 3 rozebranych zamków i pałaców

- powiat lubiński - około 21 rozebranych zamków i pałaców

- powiat lwówecki - około 2 rozebranych zamków i pałaców

- powiat milicki - około 6 rozebranych zamków i pałaców

- powiat oleśnicki - około 14 rozebranych zamków i pałaców

- powiat oławski - około 2 rozebranych zamków i pałaców

- powiat polkowicki - około 17 rozebranych zamków i pałaców

- powiat średzki - około 17 rozebranych zamków i pałaców

- powiat strzeliński - około 8 rozebranych zamków i pałaców

- powiat świdnicki - około 5 rozebranych zamków i pałaców

- powiat trzebnicki - około 13 rozebranych zamków i pałaców

- powiat wałbrzyski - około 2 rozebranych zamków i pałaców

- powiat wołowski - około 6 rozebranych zamków i pałaców

- powiat wrocławski - około 29 rozebranych zamków i pałaców

- powiat ząbkowicki - około 4 rozebranych zamków i pałaców

- powiat zgorzelecki - około 8 rozebranych zamków i pałaców

- powiat złotoryjski - około 6 rozebranych zamków i pałaców



- powiat brzeski - około 7 rozebranych zamków i pałaców

- powiat namysłowski - około 13 rozebranych zamków i pałaców

- powiat nyski - około 9 rozebranych zamków i pałaców


Około 250 śląskich rezydencji rozebrano po 1945 roku i rzadko przyczyną były zniszczenia wojenne, częściej zwykłe zaniedbania, celowe działanie i bezmyślność.

Ponad 300 zamków, pałaców i dworów w chwili obecnej popada w coraz większą ruinę przy zupełnej obojętności urzędników i nas samych. W czasach pokoju, w europejskim kraju z aspiracjami ta liczba szokuje. Mówimy o obszarze niecałych dwóch województw.

Kolejne 567 wciąż jeszcze stoi chociaż w niewielkim procencie są remontowane. W tym tempie dewastacji za 30-40 lat pozostanie ich kilkadziesiąt i niekoniecznie będą to te najcenniejsze. Raczej te, których nie zabiją współczesne bezduszne prawa ekonomii.

Liczby nie obrazują wartości materialnej i historycznej. Giną budowle bezcenne.

                                 Autor: Sebastian Borecki

              XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Przy okazji coś dla oka: film.